Controlfreak

Jarenlang hield ik mijn stemming van de dag en de kwaliteit en kwantiteit van de nacht in een speciaal scoreboekje bij. Toen ik daarmee begon, had dat veel nut. Het was zelfs op advies van mijn vindingrijke psychiater, omdat ik in de veronderstelling was dat elke dag en elke nacht vér onder de maat was. Toen ik ging ‘scoren’, bleek het vaak veel beter te gaan dan ik vermoedde. Het was een mooie manier van controle.

Alleen sloeg ik er wel een beetje in door. Zelfs als ik op vakantie ging, ging het scoreboekje in de tas. Het schoot uiteindelijk zijn doel voorbij. Pas vorig jaar kon ik de controle daarover opeens loslaten. Toen ik me besefte dat, ook zonder scoren, de dagen gewoon hun gang gingen; de ene dag wat beter dan de andere. Daarover had ik geen controle.

Ja, ik ben een redelijke controlfreak.

Natuurlijk ben ik dan ook direct fanatiek geïnteresseerd, als ik in mijn maandelijkse Psychologie-magazine een artikel tegenkom met de titel; ‘Lang leve de controlfreak’.

‘…De ander plant aan het begin van de week wat er iedere avond op het menu staat en stelt aan de hand daarvan een boodschappenlijst op’.

Hoe herkenbaar! En om te voorkomen dat manlief met de verkeerde boodschappen thuiskomt, maar vooral ook omdat het zo gezellig is, doen we de boodschappen dan samen.

Net als met dat scoreboekje, was dat boodschappen doen een tijd terug een bijzonder serieuze aangelegenheid. Voor Erik was er niets aan; ik was niet aanspreekbaar, laat staan in voor een grapje. Ook daarin ben ik wat losser geworden.

In het artikel lees ik dat controlebehoefte een karaktertrek is, die verschilt van mens tot mens. En omdat het een persoonlijkheidstrek is, is het dus lastig te veranderen. Dus, dat ik wat losser ben geworden, is een hele vooruitgang, maar waarschijnlijk zal ik altijd een hoge mate van controlebehoefte blijven houden. Dat blijkt helemaal niet rampzalig te zijn.

Volgens Jerry Burger, hoogleraar psychologie, blijkt dat ‘mensen die een grote controlebehoefte hebben ook heel gemotiveerd zijn om hun lot op de één of andere manier in eigen hand te nemen’. ‘Het blijkt dat mensen met een grote controlebehoefte meer bereiken in hun leven; ze zijn daarnaast optimistischer, minder angstig en gelukkiger dan mensen met een geringe controlebehoefte. Niet alleen hebben ze een groter gevoel van grip op hun taken, maar ze hebben ook meer doorzettingsvermogen, zijn tevredener met de resultaten van hun werk en ze presteren beter’

Kijk, daar word ik helemaal blij van!

Het wordt natuurlijk lastig als er dingen gebeuren in het leven, die ons overkomen en waar we niet veel aan kunnen doen.

Misschien dat ik daarom zo fel reageer als in de speurtocht naar mijn lichamelijke gezondheid weinig wordt gevonden wat de vele pijn kan verklaren. Dat is een gebied waar ik geen enkele grip op heb en o jee, ik verander dan regelmatig in een heel furieus mens!

Aan de andere kant heb ik dan wel weer grip op mijn dagelijks ritme van – keurig netjes met de timer ingesteld – een bepaalde tijd actief bezig zijn en daarna dezelfde tijdspanne rust houden. En dat komt mijn lichamelijke gezondheid ten goede, door minder pijn.

Ja, ik ben een controlfreak. Maar velen met mij. Bij het artikel staat, in een apart kadertje, wat – volgens Facebook – het minst graag uit handen wordt gegeven. ‘De was’, staat met stip genoteerd.

En dat weet Erik als geen ander! Heel af en toe probeert hij het nog zelf te doen. Maar dat levert altijd tot commentaar. Daarover wil ik absoluut zélf de controle houden.

In een ander apart kadertje in het artikel staat hoe je met controlfreaks om moet gaan; ‘Probeer nooit controle te krijgen over een controlfreak’.

Ik geloof dat Erik dat gaandeweg wel heeft begrepen. Af en toe schudt hij meewarig zijn hoofd bij een zoveelste lijstje van dingen die gedaan moeten worden of dingen die juist absoluut niet gedaan moeten worden. Hij laat me maar. En soms is het ook wel handig. Hij maakt me weleens het compliment dat bij mij de dingen die we gepland hebben, altijd waargemaakt worden. Dat klopt. Dankzij controle en het bijpassende doorzettingsvermogen. Lang leve de controlfreak in mij!